Kalkulator GFR — wskaźnik filtracji kłębuszkowej

Omni kalkulator GFR (kalkulator szacowanego wskaźnika filtracji kłębuszkowej) jest narzędziem, które może pomóc ci w wykryciu choroby nerek we wczesnym stadium. Czytaj dalej, aby lepiej zrozumieć, jak działa kalkulator, jak obliczyć GFR na podstawie cystatyny C i poziomu kreatyniny oraz jakie wartości szacunkowego GFR (eGFR — z angielskiego estimated glomerular filtration rate) są alarmującym wskaźnikiem.

Szacunkowy wskaźnik filtracji kłębuszkowej, w skrócie eGFR, to parametr, który określa ryzyko wystąpienia choroby nerek. Można go obliczyć na podstawie wyników badań krwi. Może on wskazywać, że nerki nie funkcjonują prawidłowo.

Jednostką eGFR jest ml/min/1,73m². Wartość 1,73 m² to wystandaryzowana powierzchnia ciała — dlatego żadne z równań nie uwzględnia wzrostu ani masy ciała pacjenta.

Ważne jest, aby pamiętać, że poziomy kreatyniny mogą się różnić w zależności od płci i pochodzenia etnicznego pacjenta. Również masa mięśniowa, aktywność fizyczna lub wyniszczenie organizmu mają wpływ na wynik badania krwi. Natomiast poziom cystatyny C jest niezależny od masy mięśniowej. Na poziom cystatyny C wpływają inne czynniki, jak zaburzenia czynności tarczycy, czy terapia kortykosteroidami.

Istnieją cztery główne równania, których możesz użyć do oszacowania GFR zgodnie z amerykańskim Narodowym Instytutem Cukrzycy i Chorób Nerek — National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Nasz kalkulator szacunkowego współczynnika filtracji kłębuszkowej wykorzystuje wszystkie z nich. Możesz porównać wyniki i sprawdzić, czy mieszczą się one w normalnym zakresie. Możesz również wybrać, czy chcesz obliczyć eGFR na podstawie kreatyniny w surowicy, czy cystatyny C w surowicy. Lub ich obu!

Pamiętaj, że kalkulator szacowanego GFR jest odpowiedni tylko dla dorosłych w wieku 19 lat lub starszych. Użyj kalkulatora GFR u dzieci 🇺🇸, aby obliczyć szacowany współczynnik filtracji kłębuszkowej u dzieci.

1. Wzór CKD-EPI* — kreatynina (2009)

Jest to podstawowa i najczęściej zalecana metoda. Wykorzystuje tylko jeden wynik badania krwi na obecność kreatyniny w surowicy.

eGFR = 141 × min(SCr/k, 1)^α × max(SCr/k, 1)^-1,209 × 0,993^Wiek × a × b

gdzie:

• α to współczynnik zależny od płci: -0,329 dla kobiet, -0,411 dla mężczyzn;
• k to współczynnik zależny od płci: 0,7 dla kobiet, 0,9 dla mężczyzn;
• a to współczynnik zależny od płci: 1,018 dla kobiet, 1 dla mężczyzn;
• b to współczynnik zależny od rasy: 1,159 dla pacjentów czarnoskórych, 1 dla pozostałych; oraz
• SCr to standaryzowany poziom kreatyniny w surowicy w mg/dl.

* - CKD-EPI to akronim nazwy grupy badawczej — Chronic Kidney Disease Epidemiology Collaboration.

2. Wzór CKD-EPI — kreatynina-cystatyna (2012)

Jest to alternatywna wersja poprzedniego wzoru, uwzględniająca również poziom cystatyny C w surowicy. Zapewnia dokładniejsze wyniki dla pacjentów z nietypową dietą lub bardzo dużą masą mięśniową.

eGFR = 135 × min(SCr/k, 1)^α × max(SCr/k, 1)^-0,601 × min(Scys/0,8, 1)^-0,375 × max(Scys/0,8, 1)^-0,711 × 0,995^Wiek × a × b

gdzie:

• α to współczynnik zależny od płci: -0,248 dla kobiet, -0,207 dla mężczyzn;
• k to współczynnik zależny od płci: 0,7 dla kobiet, 0,9 dla mężczyzn;
• a to współczynnik zależny od płci: 1,969 dla kobiet, 1 dla mężczyzn;
• b to współczynnik zależny od rasy: 1,08 dla osób czarnoskórych, 1 dla pozostałych;
• SCr oznacza standaryzowany poziom kreatyniny w surowicy w mg/dl; oraz
• Scys to standaryzowany poziom cystatyny C w surowicy w mg/l.

3. Wzór CKD-EPI — cystatyna C (2012)

To równanie uwzględnia tylko poziom cystatyny C w surowicy. Jest to przydatny wzór dla pacjentów z niestabilnym stężeniem kreatyniny (na przykład kobiet w ciąży), a także test potwierdzający po zastosowaniu dwóch poprzednich równań.

eGFR = 133 × min(Scys/0,8, 1)^-0,499 × max(Scys/0,8, 1)^-1,328 × 0,996^Wiek × a

gdzie:

• a to współczynnik zależny od płci: 0,932 dla kobiet, 1 dla mężczyzn; oraz
• Scys to standaryzowany poziom cystatyny C w surowicy w mg/l.

4. Wzór MDRD

Wzór ten jest alternatywą dla formuł opracowanych przez grupę badawczą CKD-EPI. Równanie MDRD to akronim od Modification of Diet in Renal Disease (modyfikacja diety w chorobie nerek); udowodniono, że to równanie jest odpowiednie dla pacjentów w wieku od 18 do 70 lat i daje prawidłowe wartości dla wszystkich pacjentów z powszechnymi przyczynami chorób nerek.

eGFR = 175 × SCr^-1,154 × Wiek^-0,203 × a × b

gdzie:

• a to współczynnik zależny od płci: 0,742 dla kobiet, 1 dla mężczyzn;
• b to współczynnik zależny od rasy: 1,212 dla osób czarnoskórych, 1 dla pozostałych; oraz
• SCr to standaryzowany poziom kreatyniny w surowicy w mg/dl.

Teraz gdy już wiesz, jak obliczyć GFR (i użyłeś/aś naszego kalkulatora eGFR, aby dowiedzieć się, jaki jest twój), prawdopodobnie zastanawiasz się, co oznaczają wyniki. Poniższa tabela przedstawia typowe wartości eGFR na różnych etapach przewlekłej choroby nerek, w oparciu o dane przedstawione przez Komitet Wykonawczy KDIGO — Kidney Disease: Improving Global Outcomes.

Pamiętaj, że wyniki mogą się różnić u różnych osób w zależności od wielu czynników. W razie jakichkolwiek wątpliwości skonsultuj się z lekarzem.

W większości przypadków przewlekła choroba nerek jest spowodowana cukrzycą lub nadciśnieniem tętniczym. Innymi częstymi przyczynami PChN są choroby immunologiczne lub dziedziczne.

Jeśli PChN zostanie zdiagnozowana na wczesnym etapie, można ją spowolnić lub zatrzymać. W najbardziej zaawansowanych stadiach PChN pacjent może wymagać dializy lub przeszczepu nerki.

Jeśli ten temat cię interesuje, sprawdź kalkulator ryzyka niewydolności nerek — KFRE 🇺🇸.

GFR, czyli współczynnik filtracji kłębuszkowej (z angielskiego — glomerular filtration rate) mierzy jak dobrze twoje nerki filtrują krew. Konkretnie: sprawdza, ile krwi przepływa przez kłębuszki nerkowe (małe filtry, które oczyszczają krew w nerkach) w ciągu każdej minuty. Należy wykonać ten test, jeśli zaobserwujesz objawy nieprawidłowej czynności nerek lub chcesz monitorować postęp choroby nerek.

Według National Kidney Foundation, normalne, prawidłowe wyniki GFR wahają się od 90 do 120 ml/min/1,73 m². Im więcej masz lat, tym niższy będzie twój GFR, ponieważ GFR spada wraz z wiekiem. Pamiętaj, że różne laboratoria mogą stosować nieco inne normalne zakresy wartości GFR.

Aby obliczyć GFR:

1. Wykonaj badanie krwi w celu określenia poziomu kreatyniny w surowicy lub cystatyny C w surowicy.

2. Wybierz jedną z czterech głównych metod obliczania GFR:

   • Wzór CKD-EPI — kreatynina;
   • Wzór CKD-EPI — kreatynina-cystatyna;
   • Wzór CKD-EPI — cystatyna C; lub
   • Równanie MDRD.

3. Wybierz wartości parametrów α, k, a, b, SCr i Scys zgodnie z płcią i rasą.

4. Voila! Właśnie obliczyłeś/aś swój GFR w ml/min/1,73m²

Tak, można obliczyć szacunkowy GFR (eGFR) bez wyniku kreatyniny w surowicy. Wykorzystujemy do tego wzór CKD-EPI dla cystatyny C. Znając poziom cystatyny C w surowicy oraz wiek i płeć pacjenta, możemy obliczyć eGFR bez poziomu kreatyniny.

Badania naukowe nie wykazały, że większe spożycie wody zwiększa GFR w dłuższej perspektywie. Oznacza to, że picie większej ilości wody nie spowolni postępu choroby nerek.