Omni Calculator logo

Kalkulator przekroju przewodu

Created by Steven Wooding
Reviewed by Dominik Czernia, PhD and Jack Bowater
Translated by Joanna Śmietańska, PhD and Dawid Siuda
Last updated: Apr 19, 2024


Omni kalkulator przekroju przewodu pomoże ci wybrać odpowiedni przekrój przewodu elektrycznego do następnego projektu związanego z elektryką, takiego jak instalacja pompy w stawie ogrodowym, okablowanie małego domu lub podłączenie zasilania do szopy.

Nasz kalkulator przekroju przewodu jest bardzo wszechstronny, ponieważ zawiera również funkcje:

  • kalkulatora rozmiaru przewodu DC,
  • kalkulatora rozmiaru przewodów AC,
  • kalkulatora rozmiaru przewodów 12V,
  • kalkulatora rozmiaru przewodów oświetlenia niskonapięciowego,
  • oraz znacznie więcej!

Możesz nawet użyć go zamiast trudnej w użyciu tabeli rozmiarów przewodów.

Jak obliczyć przekrój przewodu?

Przekrój przewodu elektrycznego oznacza jego pole przekroju poprzecznego (a tym samym jego średnicę). Im większa powierzchnia, tym więcej prądu przewód może przesyłać przy niższym oporze. Można to porównać do przepływu wody w rurze. Użycie większej rury pozwala na przepływ większej ilości wody przy niższym ciśnieniu.

Wyprowadźmy równanie na pole przekroju poprzecznego przewodu przewodzącego prąd elektryczny z prawa Ohma i prawa Pouilleta:

U=IR(Prawo Ohma)\tag{Prawo Ohma} U = IR
R=ϱLS(Prawo Pouilleta)\tag{Prawo Pouilleta} R = \varrho \frac{L}{S}

gdzie:

  • UUobliczony spadek napięcia 🇺🇸 między źródłem a najdalszym końcem przewodu, mierzony w woltach
  • II — maksymalny prąd płynący przez przewód, mierzony w amperach
  • RR — rezystancja przewodu, mierzona w omach. Dowiedzieliśmy się jak ją obliczyć w kalkulatorze rezystancji przewodów.
  • ϱ\varrho — rezystywność (opór właściwy) materiału przewodnika, mierzona w omometrach
  • LL — długość przewodu (w jedną stronę), mierzona w metrach
  • SS — pole przekroju poprzecznego przewodu, mierzone w metrach kwadratowych

Po połączeniu i uporządkowaniu tych dwóch równań, pole przekroju poprzecznego jest określone równaniem:

S=Iϱ2LUS = \frac{I \varrho 2 L}{U}

Ponieważ metry kwadratowe nie są sensowną jednostką dla przewodów elektrycznych, wynik jest zwykle podawany w mm² (jeśli używasz systemu metrycznego). Konwersję tę można uzyskać poprzez pomnożenie wyniku powyższego równania przez 1 000 000.

W Stanach Zjednoczonych rozmiary przewodów są zwykle podawane w jednostkach AWG (American Wire Gauge). Aby uzyskać więcej informacji na temat zależności między polem przekroju a AWG, zapoznaj się z naszym kalkulatorem grubości przewodu 🇺🇸.

Kalkulator poda ci kolejny rozmiar AWG w górę, ponieważ grubszy przewód zawsze jest bezpieczniejszym rozwiązaniem.

Obliczanie rozmiarów przewodów dla trójfazowego prądu przemiennego

W przypadku trójfazowego prądu przemiennego używane są trzy przewody zamiast jednego. Kalkulator jest zaprojektowany tak, aby akceptować całkowite napięcie i prąd przewodu składającego się z trzech połączonych ze sobą kabli. Równanie dla obszaru pojedynczego przewodu jest modyfikowane do postaci:

S=3IϱLUS = \frac{\sqrt 3 I \varrho L}{U}

Współczynnik 3\sqrt 3 jest potrzebny do przelicznika między prądem fazowym całego systemu a prądem pojedynczej linii. Współczynnik 2 znika, ponieważ w systemie trójfazowym nie ma kabla powrotnego.

Korekta temperatury roboczej

Rezystywność (lub inaczej opór właściwy) przewodu zależy od jego temperatury, a więc środowisko, w którym będziesz instalować przewód, wpłynie na jego przekrój. Określając temperaturę, spróbuj pomyśleć o maksymalnej temperaturze, w której przewód może działać, aby zachować bezpieczeństwo pracy.

Rezystywność jest podawana w temperaturze odniesienia, oznaczonej przez ϱ1\varrho_1. Każdy materiał ma współczynnik temperaturowy, α\alpha, który określa, o ile wzrasta rezystywność na każdy stopień temperatury. Możemy użyć następującego wzoru do obliczenia rezystywności substancji w dowolnej temperaturze:

ϱ2=ϱ1(1+α(t2t1))\varrho_2 = \varrho_1 (1 + \alpha \, (t_2 - t_1))

gdzie:

  • t1t_1 — temperatura odniesienia odpowiadająca rezystywności ϱ1\varrho_1 w tej temperaturze; oraz
  • t2t_2 — temperatura docelowa, w której chcesz znaleźć rezystywność ϱ2\varrho_2.

Spójrzmy na poniższy przykład. W temperaturze 20°C miedź ma rezystywność równą 1, ⁣68108 Ωm1,\!68 \cdot 10^{-8} \ \Omega \cdot \text{m} i współczynnik temperaturowy α\alpha równy 0, ⁣004040,\!00404. Jaka byłaby rezystywność miedzi w temperaturze 50°C?

ϱ2=1,68108(1+0,00404(5020))=1,88108 Ωm\scriptsize \begin{align*} \varrho_2 &= 1,\!68 \cdot 10^{-8} (1 + 0,\!00404(50 - 20)) \\ &= 1,\!88 \cdot 10^{-8} \ \Omega \cdot \text{m} \end{align*}

Możesz ustawić temperaturę, przy której nasz kalkulator wykonuje obliczenia, a powyższa analiza zostanie wykonana za ciebie.

Jak korzystać z kalkulatora przekroju przewodu?

Poniżej znajdziesz przewodnik krok po kroku, jak korzystać z naszego kalkulatora przekroju przewodu elektrycznego:

  1. Wybierz system elektryczny, z którego będziesz korzystać. Możesz wybrać „jednofazowy DC/AC” lub „trójfazowy AC”. Oznacza to, że możemy wykonać proste obliczenia przekroju przewodów DC jak i trójfazowych AC.
  2. Wprowadź wartość napięcia źródłowego, np. 12 V.
  3. Wprowadź jaki procentowy spadek napięcia jest dopuszczalny. Im mniejszy, tym lepiej, ale limit wynosi 5%, aby urządzenia działały prawidłowo.
  4. Wybierz materiał przewodu, miedź lub aluminium.
  5. Wprowadź wartość prądu systemu. Wartość ta powinna być prądem szczytowym, aby kabel mógł być dobrany dla najgorszego przypadku.
  6. Wprowadź odległość w jedną stronę kabla od źródła do najdalszego punktu.
  7. W razie potrzeby zmień temperaturę. Wartość powinna być maksymalną możliwą temperaturą roboczą dla przewodu.
  8. Następnie zobaczysz wyniki dla danego pola przekroju, rozmiaru przewodu w AWG oraz średnicy kabla. To znacznie łatwiejsze w użyciu niż przewijanie długiej tabeli przekrojów przewodów!

💡 W systemie AWG jednostką powierzchni jest okrągły (circular) mil (cmil) równy powierzchni okręgu o średnicy jednego milimetra, czyli jednej tysięcznej cala (0,0254 mm). To około 5,067 ⋅ 10-4 mm2. W Polsce standardową jednostką powierzchni przekroju przewodu jest mm². Przekroje przewodów elektrycznych wynoszą 0,5 - 500 mm², ale w instalacjach elektrycznych domów i mieszkań montuje się najczęściej te o przekroju 1,5 mm² oraz 2,5 mm².

Przykład użycia kalkulatora przekroju przewodu AC

Załóżmy, że używamy jednofazowego systemu AC działającego przy 120 V, dopuszczalny spadek napięcia wynosi 3%; przewodnik jest miedziany, prąd szczytowy osiąga 25 A, mamy jednokierunkowy przewód o długości 100 m (328 stóp) i maksymalna temperatura pracy wynosi 50°C.

Korzystając z powyższego wyniku dla rezystywności miedzi w temperaturze 50°C, wprowadźmy wartości do równania na rozmiar przewodu:

S=Iϱ2LU=251, ⁣88108(2100)0, ⁣03120=2, ⁣61105 m21000000=26, ⁣1 mm2=51, ⁣6 kcmil=3 AWG\begin{align*} S &= \frac{I \varrho_2 L}{U} \\ \\ &= \frac{25 \cdot 1,\!88 \cdot 10^{-8} \cdot (2 \cdot 100)}{0,\!03 \cdot 120} \\ \\ &= 2,\!61 \cdot 10^{-5} \ \text{m}^2 \cdot 1000000 \\ \\ &= 26,\!1 \ \text{mm}^2 \\ \\ &= 51,\!6 \ \text{kcmil} \\ \\ &= 3 \ \text{AWG} \end{align*}

Jest to dość proste, ale skorzystanie z naszego wypasionego kalkulatora przekroju przewodu będzie o wiele szybsze.

🙋 Jeśli chcesz znaleźć zalecany rozmiar skrzynek elektrycznych, możesz sprawdzić nasz kalkulator skrzynki elektrycznej 🇺🇸.

FAQ

Jak obliczyć przekrój przewodów dla silników?

Wykonaj następujące obliczenia, aby uzyskać pole przekroju poprzecznego wymagane dla przewodu:

  1. Pomnóż rezystywność (Ω⋅m) materiału przewodu przez szczytowy prąd silnika (A), liczbę 1,25 i całkowitą długość przewodu (m).
  2. Podziel wynik przez spadek napięcia od źródła zasilania do silnika.
  3. Pomnóż przez 1 000 000, aby uzyskać wynik w mm2.

Jak obliczyć rozmiar przewodu dla 3 faz?

Aby obliczyć rozmiar przewodu dla 3-fazowego systemu elektrycznego, pomnóż wynik dla zasilania jednofazowego przez √3/2.

Jak obliczyć przekrój przewodu według AWG?

Oto jak obliczyć przekrój w AWG (American Wire Gauge) na podstawie średnicy przewodu:

  1. Znajdź stosunek (R) średnicy przewodu względem 0,005 cala lub 0,127 mm.
  2. Użyj równania n = -39 ⋅ log92(R) + 36, aby znaleźć numer AWG.

Jak obliczyć przekrój przewodu dla danej odległości?

Rozmiar przewodu jest proporcjonalny do długości kabla. Tak więc, jeśli podwoisz odległość, powierzchnia przekroju przewodu musi zostać podwojona.

Zastrzeżenie

Wyniki te mają jedynie charakter informacyjny. Przed przystąpieniem do instalacji elektrycznej zawsze skonsultuj się z wykwalifikowanym elektrykiem.

Steven Wooding
Electrical system
DC/AC Single-phase
Source voltage
V
Allowable voltage drop (V)
%
Conductor material
Copper
Current (I)
A
One-way distance (D)
ft
Maximum wire temperature
°F
Recommended wire size per cable
Wire gauge
AWG
Wire cross-sectional area (A)
kcmil
Wire diameter (d)
in
Check out 51 similar electronics and circuits calculators 💡
Breaker sizeBridge rectifierCapacitor charge time… 48 more
People also viewed…

Car center of mass

Use this car center of mass calculator and find the exact position of the center of gravity of your car.

Hydrostatic pressure

Nasz kalkulator ciśnienia hydrostatycznego pomoże ci znaleźć ciśnienie hydrostatyczne na określonej głębokości.

Pizza size

Make the best pizza choice with our Pizza Size Calculator – compare sizes and prices for the perfect order!

Plastic footprint

Find out how much plastic you use throughout the year with this plastic footprint calculator. Rethink your habits, reduce your plastic waste, and make your life a little greener.