Omni Calculator logo

Kalkulator prędkości

Created by Mateusz Mucha and Dominik Czernia, PhD
Reviewed by Jack Bowater
Translated by Julia Żuławińska and Wojciech Sas, PhD
Last updated: Oct 30, 2024


Kalkulator prędkości to wszechstronne narzędzie, które pozwala oszacować prędkość obiektu. Z naszym kalkulatorem możesz obliczyć prędkość na trzy różne sposoby.

  • Pierwszy z nich opiera się na zasadniczej definicji prędkości, która wykorzystuje podstawowe równanie prędkości.
  • Drugą metodą obliczysz zmianę prędkości spowodowaną przez przyspieszenie w określonym przedziale czasu.
  • Trzecia część kalkulatora prędkości korzysta ze wzoru na prędkość średnią. Ta opcja może być przydatna, gdy musisz przeanalizować przejazdy z różnymi prędkościami na różnych dystansach.

Przygotowaliśmy również krótki, ale treściwy artykuł o pojęciu prędkości. Dowiesz się z niego, jaki jest wzór na prędkość i jakie są najczęściej stosowane jednostki prędkości. Czy wiesz, że istnieje zasadnicza różnica pomiędzy prędkością a szybkością? W tekście wyjaśniamy tę różnicę (z fizycznego punktu widzenia).

Co to jest prędkość? Definicja prędkości

Prędkości, według definicji, jest to szybkość zmiany położenia obiektu w funkcji czasu. Prędkość jest jednym z podstawowych pojęć mechaniki klasycznej, która rozpatruje ruch ciał. W postaci wzoru matematycznego, równanie prędkości wygląda następująco:

prędkość = odległość / czas.

Jednak taki wzór na prędkość można zastosować tylko wtedy, gdy obiekt ma stałą szybkość w określonym kierunku lub gdy chcesz znaleźć średnią prędkość na pewnym dystansie (a nie prędkość chwilową). Jak widzisz, na razie używamy słów szybkość i prędkość zamiennie, ale nie zawsze można tak robić. Aby dowiedzieć się więcej na ten temat, przejdź do sekcji o różnicach między szybkością a prędkością.

Oprócz prędkości liniowej, której dotyczy ten kalkulator, istnieją również inne rodzaje prędkości, takie jak prędkość obrotowa lub prędkość kątowa 🇺🇸. Gdy obiekt porusza się tylko z prędkością kątową, nie przemieszcza się liniowo (przebyta odległość jest równa zero) i nie można używać wzoru na prędkość średnią.

Wzór na średnią prędkość oraz jednostka prędkości

Wzór na średnią prędkość opisuje związek między długością trasy a czasem, jaki zajmuje jej pokonanie. Na przykład, jeśli przejedziesz samochodem 70 kilometrów w ciągu jednej godziny, twoja średnia prędkość jest równa 70 km/h. W poprzedniej sekcji pokazaliśmy już równanie prędkości. Jednak kalkulator prędkości działa nie tylko na podstawie tego podstawowego wzoru. Dodatkowe równania możesz zobaczyć poniżej:

  1. Podstawowe równanie prędkości:

    prędkość = odległość / czas

  2. Prędkość po pewnym czasie przyspieszenia:

    prędkość końcowa = prędkość początkowa + przyspieszenie × czas

  3. Prędkość średnia — wzór na średnią ważona prędkości:

    prędkość średnia = (prędkość₁ × czas₁ + prędkość₂ × czas₂ + …) / całkowity czas

Użyj wzoru na średnią prędkość, jeśli możesz podzielić swoją trasę na kilka segmentów. Na przykład, jedziesz samochodem z prędkością 50 km/h przez 1 h w mieście, a następnie osiągasz 110 km/h przez 3 h na autostradzie. Jaka jest Twoja średnia prędkość? Korzystając z kalkulatora prędkości, możesz stwierdzić, że będzie to około 95 km/h.

Więc zapewne już się domyślasz jakie są jednostki prędkości. W używanym w Polsce systemie metrycznym najpopularniejszymi jednostkami prędkości są metry na sekundę m/s i kilometry na godzinę km/h. Jednostki imperialne prędkości (np. Wielka Brytania, USA) to stopy na sekundę ft/s i mile na godzinę mph. Pamiętaj, że w naszym kalkulatorze możesz łatwo je zmieniać!

Jak obliczyć prędkość — różnice między prędkością i szybkością

Zanim wyjaśnimy, jak obliczyć prędkość, zastanówmy się — czy istnieje różnica między prędkością a szybkością? Otóż tak. Prędkość określana jest na podstawie odległości między punktem początkowym a końcowym oraz kierunku ruchu. Natomiast, szybkość opisuje jedynie pokonany dystans (kierunek ruchu nie jest istotny). Innymi słowy, prędkość jest wektorem (ma wartość i kierunek), a szybkość skalarem (ma tylko wartość).

Czas wykorzystać wzór na prędkość średnią w praktyce. Zakładając, że obiekt przebył 500 metrów w ciągu 3 minut, to należy wykonać następujące czynności, aby obliczyć prędkość średnią:

  1. Zamienić minuty na sekundy (tak, aby ostateczny wynik był w metrach na sekundę):

    3 minuty = 3 ∙ 60 = 180 sekund

  2. Podzielić odległość przez czas:

    prędkość = 500 / 180 = 2,78 m/s

Spójrzmy teraz na inny przykład. Chcesz wziąć udział w wyścigu swoim nowym samochodem, który potrafi zwiększać prędkość z przyspieszeniem około 6,95 m/s². Zawody właśnie się rozpoczęły. Jaka będzie twoja prędkość po 4 sekundach?

  1. Ustaw prędkość początkową na zero; na początku wyścigu stoisz w miejscu.
  2. Pomnóż przyspieszenie przez czas, aby otrzymać zmianę prędkości: zmiana prędkości = 6,95 ∙ 4 = 27,8 m/s.
  3. Ponieważ prędkość początkowa była zerowa, prędkość końcowa jest równa zmianie prędkości.
  4. Możesz zamienić jednostki na km/h, mnożąc wynik przez 3,6: 27,8 ∙ 3,6 ≈ 100 km/h.

Możesz oczywiście znacznie ułatwić sobie obliczenia, korzystając z kalkulatora prędkości. Wystarczy, że wpiszesz odpowiednie dane. Jedną z zalet korzystania z Omni kalkulatora jest to, że nie musisz ręcznie przeliczać żadnych jednostek. Nasze narzędzie zrobi to wszystko za ciebie!

Prędkość: graniczna oraz relatywistyczna

Pojęcie prędkości jest obecne w wielu działach fizyki, a my stworzyliśmy wiele kalkulatorów na jego temat! Jedną ze „specjalnych” prędkości jest tak zwana prędkość graniczna, która oznacza największą prędkość osiąganą przez swobodnie spadający obiekt. Prędkość graniczna występuje w płynach (np. w powietrzu lub wodzie) i zależy od gęstości danego płynu.

Czy czasami zastanawiasz się, jaka prędkość jest niezbędna, żeby opuścić planetę? Prędkość ta nazywana jest prędkością ucieczki i jest definiowana jako najmniejsza prędkość wymagana do ucieczki obiektu przed przyciąganiem grawitacyjnym generowanym przez ciało niebieskie, takie jak planeta, księżyc lub gwiazda. Prędkość ucieczki jest pojęciem o fundamentalnym znaczeniu w astrofizyce i w kontekście podróży kosmicznych.

W obszarze wysokich energii istnieje jeszcze jedna ważna prędkość — prędkość relatywistyczna. Związana jest ona z zasadą, która mówi, że żaden obiekt o niezerowej masie nie może osiągnąć prędkości światła. Dlaczego? Gdy zbliża się do prędkości światła, jego energia kinetyczna staje się nieosiągalna, bardzo duża, a nawet nieskończona. Co więcej, jest to przyczyną innych zjawisk, opisywanych przez takie pojęcia jak relatywistyczne dodawanie prędkości, dylatacja czasu i kontrakcja długości. Również słynny wzór Alberta Einsteina E = mc² opiera się na koncepcji prędkości relatywistycznej.

Mamy nadzieję, że przekonaliśmy cię, że prędkość odgrywa istotną rolę nie tylko w nauce, ale i w życiu codziennym.

FAQ

Jaka jest prędkość lotu jaskółki bez obciążenia?

Cóż, to zależy czy mówimy o odmianie europejskiej, czy afrykańskiej. Dla europejskiej dymówki wydaje się, że jest to około 11 m/s. Jeśli pytasz o afrykańskiego ptaka, to niestety nie masz szczęścia — na razie tego nie ustalono.

Jak obliczyć prędkość chwilową?

  1. Znajdź równanie, które opisuje, jak odległość (x) zmienia się względem czasu (t).
  2. Zróżniczkuj wzór w odniesieniu do czasu.
  3. Niech dx/dt = prędkość chwilowa.
  4. Do wzoru różniczkowego wprowadź żądany czas. Wynikiem jest prędkość chwilowa w czasie t.

Ile czasu potrzeba, żeby osiągnąć prędkość graniczną?

Przeciętnemu człowiekowi osiągnięcie 99% prędkości granicznej zajmie około 15 sekund (jeśli spada na płasko, z brzuchem skierowanym w stronę Ziemi). Osiągnięcie 100% prędkości końcowej jest bardzo trudne, jeśli nie niemożliwe, ponieważ przyspieszenie spada wykładniczo, gdy obiekt zbliża się do swojej prędkości granicznej. Czas będzie inny, jeśli zmieni się pozycję ciała.

Czy prędkość może być ujemna?

Tak, prędkość może być ujemna. Prędkość jest wektorem, więc jeśli obiekt porusza się w kierunku przeciwnym do kierunku zdefiniowanego jako kierunek dodatni, będzie ona ujemna. Dwa obiekty o równych, ale przeciwnych prędkościach mają tę samą szybkość, tylko poruszają się w przeciwnych kierunkach.

Jak obliczyć prędkość początkową?

Żeby znaleźć prędkość początkową:

  1. Określ, jakie znasz dane: przemieszczenie (s), prędkość końcową (v), przyspieszenie (a), czy czas (t).

  2. Jeśli znasz v, a, oraz t, to żeby obliczyć prędkość początkową (u):

    u = v − at

  3. Jeśli znasz s, v, oraz t, użyj wzoru:

    u = 2(s/t) — v

  4. Jeśli znasz s, v, oraz a, użyj wzoru:

    u = √(v² − 2as)

  5. Jeśli znasz s, a, oraz t, użyj wzoru:

    u = (s/t) − (at/2)

Jak obliczyć prędkość końcową?

Żeby znaleźć prędkość końcową:

  1. Określ, jakie znasz dane: przemieszczenie (s), prędkość początkową (u), przyspieszenie (a), czy czas (t).

  2. Jeśli znasz u, a, oraz t, żeby obliczyć prędkość końcową (v):

    v = u + at

  3. Jeśli znasz s, u, oraz t, użyj wzoru:

    v = 2(s/t) − u

  4. Jeśli znasz s, a, oraz t, użyj wzoru:

    v = (s/t) + (at/2)

Co to jest prędkość ucieczki?

Prędkość ucieczki to minimalna prędkość, z jaką musi poruszać się obiekt, aby uciec przed przyciąganiem grawitacyjnym innego obiektu. Najczęstszym przykładem jest prędkość, jaką musi mieć statek kosmiczny, aby opuścić Ziemię i udać się w kosmos, która wynosi około 11,2 km/s (czyli aż 40 320 km/h!).

Jaka jest różnica między prędkością a przyspieszeniem?

Prędkość oznacza szybkość oraz kierunek, z jakim porusza się obiekt. Przyspieszenie to sposób, w jaki prędkość tego obiektu zmienia się w czasie. Jednostką prędkości jest m/s, a przyspieszenia — m/s2.

Co może spowodować zmianę prędkości?

Zmianę prędkości powodują interakcje z innymi obiektami. Gdy poruszający się obiekt zderzy się z innym obiektem na swojej drodze, zwolni (jeśli zderzy się z czymś mniejszym, np. cząsteczką powietrza) lub zatrzyma się (jeśli uderzy w ścianę). Jeśli obiekt wyrzuci materię za siebie, to przyspieszy, podobnie jak rakieta. Obiekty zmieniają prędkość również gdy działa na nie siła grawitacji — będą przyspieszać w kierunku innych obiektów, jeśli te wytwarzają wystarczająco silne pole grawitacyjne.

Jak obliczyć prędkość ucieczki?

Żeby obliczyć prędkość ucieczki (znaną również pod nazwą drugiej prędkości kosmicznej), użyj wzoru:

prędkość ucieczki = √(2Gm/r)

  1. Określ masę obiektu w kilogramach (m), oraz jego promień w metrach (r).
  2. Pomnóż m przez stałą grawitacyjną (G = 6,674 ∙ 10-11) oraz przez 2.
  3. Wynik z kroku 2 podziel przez r.
  4. Spierwiastkuj rezultat z kroku 3. Otrzymany wynik to prędkość ucieczki.
Mateusz Mucha and Dominik Czernia, PhD
How would you like to calculate velocity?
Method
Distance covered
Distance covered
Distance
ft
Time
sec
Velocity
ft/s
Check out 26 similar kinematics calculators — how things move ⏱️
Arrow speedBallistic coefficientCar jump distance… 23 more
People also viewed…

Energy density of electric and magnetic fields

Use the energy density of fields calculator to compute the energy density carried by electric and magnetic fields.

Ideal egg boiling

Quantum physicist's take on boiling the perfect egg. Includes times for quarter and half-boiled eggs.

Millionaire

This millionaire calculator will help you determine how long it will take for you to reach a 7-figure saving or any financial goal you have. You can use this calculator even if you are just starting to save or even if you already have savings.

Ohm's law

Ohm's Law calculator let's you explore the relationships between power, voltage, current, and resistance.