Kalkulator amortyzacji

Kalkulator amortyzacji wykorzystuje trzy różne metody wyliczania amortyzacji, aby oszacować, jak szybko wartość danych aktywów spada w czasie.

Możesz użyć go do porównania trzech modeli — amortyzacji liniowej, amortyzacji degresywnej i amortyzacji sumy cyfr rocznych, zwanej amortyzacją SOYD (z ang. sum-of-years' digits) — aby zdecydować, który z nich najbardziej ci odpowiada. Czytaj dalej, aby znaleźć odpowiedzi na poniższe pytania:

• Co to jest amortyzacja i co to znaczy amortyzować środek trwały?
• Jakie są najpopularniejsze metody amortyzacji?
• Co to jest wartość rezydualna?
• Jak obliczyć amortyzację? W szczególności, jak obliczyć amortyzację liniową? Jak obliczyć amortyzację degresywną i jak obliczyć amortyzacją SOYD?

Z poniższego artykułu dowiesz się, jak obliczyć koszt amortyzacji i jak obliczyć amortyzację skumulowaną.

Wyobraź sobie, że kupiłeś/aś komputer osobisty za określoną cenę. Po kilku miesiącach decydujesz się go sprzedać. Problem polega na tym, że nie masz pewności, ile jest on teraz wart. Wartość bieżąca komputera jest z pewnością niższa niż kwota, za którą był zakupiony kilka miesięcy temu. Ekonomista powiedziałby tutaj, że twój komputer został częściowo zamortyzowany w ciągu ostatnich kilku miesięcy. Możemy więc powiedzieć, że podstawową koncepcją amortyzacji jest odzwierciedlenie zmniejszenia wartości składnika aktywów w czasie, ze względu na czynniki takie jak zużycie i pojawienie się nowych i lepszych produktów na rynku.

Bardziej formalna definicja amortyzacji mówi, że jest to metoda obliczania kosztu składnika aktywów w całym okresie jego użytkowania. W rachunkowości amortyzacja jest postrzegana jako metoda relokacji kosztu środka trwałego przez okres jego użytkowania. Aby w pełni zrozumieć to podejście, przeanalizujmy następującą sytuację.

Kiedy firma kupuje bardzo wartościowy środek trwały (np. dużą maszynę lub pojazd), tak duży wydatek może mieć znaczący wpływ na roczny rachunek zysków i strat danego przedsiębiorstwa. Tak więc, aby pominąć gwałtowne zmiany w rachunku zysków i strat, zakup drogich aktywów jest wygładzany w księgach rachunkowych poprzez prezentację składnika aktywów jako wydatku przez cały okres jego użytkowania. Oznacza to, że każdego roku tylko część wartości składnika aktywów jest księgowana jako koszty bieżące. Takie podejście pozwala spółce równomiernie rozłożyć koszty na cały okres użytkowania danego środka trwałego.

W praktyce stosuje się kilka różnych metod obliczania amortyzacji. Metody te mogą być oparte na upływie czasu lub stopniu wykorzystania składnika aktywów. Poniższe metody amortyzacji mogą być stosowane do różnych rodzajów środków trwałych:

• amortyzacja liniowa;
• metoda degresywna;
• metoda degresywna przyspieszona;
• metoda sumy cyfr rocznych;
• metoda amortyzacji jednostek produkcji; oraz
• metoda amortyzacji grupowej.

Zwróć uwagę, że pod koniec okresu użytkowania środka trwałego całkowita kwota jego amortyzacji będzie identyczna, niezależnie od zastosowanej metody amortyzacji. Jedyną rzeczą, która różni się w zależności od różnych metod amortyzacji, jest czas (kwota pieniędzy, która jest amortyzowana w mniejszych okresach).

W dalszej części tego tekstu skupimy się na opisie trzech najczęściej stosowanych metod amortyzacji środków trwałych: metody liniowej, metody degresywnej oraz metody sumy cyfr rocznych. Szczególną uwagę zwrócimy na wzory amortyzacji i szczegółowe wyjaśnienie, jak obliczyć wartość amortyzacji za pomocą każdego z nich.

Jak już wspomniano, wartość rezydualna (wartość odzysku) to szacunkowa kwota pieniędzy, jaką środek trwały będzie wart po planowanej liczbie lat użytkowania. Oczywiście w prawdziwym życiu niemożliwe jest dokładne przewidzenie wartości danego aktywa po określonej liczbie lat.

Oznacza to, że wartość rezydualna jest jedynie przybliżeniem. Jednak w rachunkowości to przybliżenie jest tylko rodzajem stanu przejściowego — kiedy sprzedajesz składnik aktywów za cenę wyższą niż jego wartość księgowa netto (wartość początkowa pomniejszona o skumulowaną amortyzację), to musisz wtedy odnotować zysk ze sprzedaży. Z drugiej strony, jeśli sprzedasz składnik aktywów poniżej jego wartości księgowej netto, należy odnotować stratę na sprzedaży.

Zwróć uwagę, że jeśli liczba lat użytkowania jest równa okresowi użytkowania produktu, wartość rezydualna wynosi zero.

Z pewnością jednym z najbardziej interesujących przypadków amortyzacji jest utrata wartości samochodu osobowego. Jak zapewne wiesz, wartość nowego samochodu gwałtownie spada, gdy tylko wyjedziesz nim z salonu — eksperci twierdzą, że wartość samochodu spada nawet do 91% wartości początkowej w momencie zakupu! Przez kolejne lata wartość samochodu spada, aż po kilku latach (około 10-11) osiągnie zerową wartość księgową. Oczywiście nadal będziesz mógł go sprzedać, jednak jego wartość rynkowa będzie bardzo niska. Aby uniknąć kłopotów związanych ze sprzedażą używanego samochodu, wiele osób decyduje się na leasing samochodu 🇺🇸.

Jeśli chcesz poznać szczegóły obliczeń amortyzacji samochodu, zapoznaj się z naszym kalkulatorem amortyzacji samochodu. Wykorzystuje on model dostosowany do finansowania samochodów.

Omni kalkulator amortyzacji pozwala obliczyć roczną amortyzację i określić wartość środka trwałego po upływie określonego czasu. Roczna amortyzacja jest obliczana na podstawie trzech najczęściej stosowanych metod: amortyzacji liniowej, amortyzacji degresywnej i amortyzacji sumy cyfr rocznych.

Aby uzyskać wyniki za pomocą naszego kalkulatora, wystarczy wypełnić cztery pola:

• Koszt początkowy — Wartość początkowa środka trwałego (cena zakupu).
• Wartość rezydualna — Szacunkowa kwota pieniędzy, jaką dany środek będzie warty po upływie okresu użytkowania (zwykle przyjmuje się, że jest ona równa zeru, więcej informacji znajdziesz w sekcji Wartość rezydualna i amortyzacja).
• Czas użytkowania — Szacowana liczba lat, przez które składnik aktywów będzie użytkowany.
• Końcowa wartość księgowa po… — W tym polu należy podać rok, po którym chcesz obliczyć wartość księgową składnika aktywów.

I to wszystko! Za chwilę nasz kalkulator amortyzacji obliczy dla ciebie trzy warianty amortyzacji. Jeśli zastanawia cię, jak to działa, to zapoznaj się ze wzorami na amortyzację opisanymi w dalszych częściach artykułu. Każdy wzór wykorzystuje ten sam zestaw symboli:

• $\text{WP}$ to wartość początkowa środka trwałego,
• $\text{WR}$ to wartość rezydualna środka trwałego,
• $n$ to okres użytkowania środka trwałego,
• $m$ jest liczbą lat, które upłynęły od momentu zakupu środka trwałego do daty, w której chcesz go sprzedać, więc odpowiada polu Końcowa wartość księgowa po… w kalkulatorze.

Najmniej skomplikowanym modelem amortyzacji jest amortyzacja liniowa. W tym modelu musisz zastosować następujący wzór amortyzacji:

W tym modelu środek trwały traci na wartości w stałym tempie. Każdego roku koszt amortyzacji jest dokładnie taki sam. Chociaż nie jest to najdokładniejszy opis amortyzacji, jest on często używany ze względu na jego prostotę.

Jeśli chcesz obliczyć końcową wartość księgową aktywów po upływie określonej liczby lat, musisz użyć tego równania:

Pamiętaj, że nie musisz obliczać tej wartości ręcznie — możesz wprowadzić wartości do naszego kalkulatora amortyzacji i pozwolić mu wykonać obliczenia za ciebie!

Drugim modelem opisującym amortyzację jest metoda degresywna. Każdego roku koszt jest obliczany jako procent wartości księgowej, jaką dany składnik aktywów miał w poprzednim roku. Możesz to zapisać jako:

gdzie $p$ jest stawką amortyzacji wyrażoną w procentach. Stawka ta może być obliczona dla składnika aktywów o znanym okresie użytkowania i niezerowej wartości rezydualnej przy użyciu następującego wzoru:

Nasz kalkulator amortyzacji metodą degresywną może również określić końcową wartość księgową twojego środka trwałego po upływie określonej liczby lat. Wykorzystuje on następujące równanie:

Metoda ta daje wyniki, które są znacznie bliższe rzeczywistości niż w przypadku stosowania modelu amortyzacji liniowej. Ma ona jednak swoje ograniczenia, z których najważniejszym jest jej złożoność.

Ostatnią metodą jest SOYD, czyli metoda sumy cyfr rocznych, która zakłada, że amortyzacja zwalnia z każdym mijającym rokiem. Zamiast stałej stawki amortyzacji, przypisuje ona ułamek całkowitych kosztów amortyzacji do każdego roku życia środka trwałego.

Aby skorzystać z tego modelu, musisz obliczyć podstawę amortyzacji zgodnie ze wzorem:

Następnie musisz podzielić ją przez sumę lat poprzedzających osiągnięcie zerowej wartości rezydualnej:

Liczba $(1 + 2 + 3 + … + n)$ jest sumą skończonego ciągu arytmetycznego, a zatem można ją obliczyć jako:

Po obliczeniu wartości $D$ możesz użyć następującego wzoru na amortyzację, aby obliczyć roczny koszt:

Oznacza to, że jeśli okres użytkowania twojego środka trwałego wynosi 5 lat, to w pierwszym roku koszt będzie równy $\frac{5}{15}$ podstawy amortyzacji. W drugim roku będzie on równy $\frac{4}{15}$ podstawy, w trzecim $\frac{3}{15}$, itd. Wszystkie te ułamki powinny sumować się do $1$.

Nasz kalkulator sumy lat może być również użyty do znalezienia końcowej wartości księgowej:

Jeśli korzystasz z tej metody, początkowe koszty amortyzacji będą znacznie wyższe niż w kolejnych latach. Pamiętaj również, że większość systemów podatkowych nie pozwala na korzystanie z tego modelu. W Polsce istnieje możliwość skorzystania z metody degresywnej przyspieszonej, która pod pewnymi względami przypomina metodę SOYD.